Opracowała: Marzena Szymendera

Niestety dość często do pracodawców trafiają pisma o egzekucjach realizowanych z wynagrodzeń pracowników. Oczywiście, na podmiotach zatrudniających spoczywa obowiązek uwzględnienia ich przy wypłacie i przekazania części poborów na rzecz Komornika lub Urzędu Skarbowego. Dobrze jednak w tym momencie pamiętać, że przepisy przewidują częściową ochronę pensji, tak aby zapewnić pracownikowi i jego rodzinie możliwość egzystencji.
 

Kodeks pracy nakłada na podmiot zatrudniający obowiązek prawidłowej oraz terminowej wypłaty wynagrodzenia, w określonej formie: na rachunek bankowy lub zgodą pracownika gotówką. bankowy. Płace powinny być wypłacane co najmniej raz w miesiącu, najpóźniej do 10-tego dnia po okresie rozliczeniowym, zgodnie z zapisami w regulaminie wynagradzania, układzie zbiorowym pracy lub w umowie o pracę. W przypadku gdy termin wypłat przypada na dzień wolny od pracy, zarobki powinny zostać przekazane w dniu poprzednim, ponieważ transakcja w terminie późniejszym powoduje, że firma opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, a pracownikowi służy roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie.

Minimalna wysokość wynagrodzenia w 2020 roku wynosi 2.600,00 zł brutto, natomiast w 2021 roku będzie to 2.800,00 zł brutto. Jest to ustawowe minimum, jakie musi zarobić osoba, która wykonuje pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

W wyjątkowych sytuacjach pracodawca może wypłacić niższą pensję, niż przewidują zapisy umowy o pracę. Dzieje się tak m.in. gdy organ egzekucyjny wzywa firmę by nie wypłacała dłużnikowi zajętej części poborów, poza ustawowe granice lub kwotę wolną od potrąceń i by przekazywała ją na rachunek wskazany w piśmie. Lista potrąceń, do których upoważniony jest pracodawca, jest ograniczona tylko do poniższych przypadków, zgodnie z przedstawioną kolejnością:

• świadczenia alimentacyjne na mocy tytułów wykonawczych;
• inne należności egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych, do których należą prawomocne wyroki sądów powszechnych, które zostały opatrzone w klauzulę wykonalności, bankowe tytuły egzekucyjne;
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi na poczet kosztów delegacji służbowych, zakupu paliwa itp;
• kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu Pracy in. za nieprzestrzegania przez zatrudnionego przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do firmy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.

Potrącenia mogą być dokonywane do wysokości 3/5 uposażenia w przypadku świadczeń alimentacyjnych, a w przypadku innych należności do wysokości 1/2 pensji, , z zachowaniem kwoty granicznej, tj. bariery która ma uchronić dłużnika (pracownika) przed całkowitym pozbawienie środków do życia. W przypadku zbiegu zajęć nie mogą one łącznie przekraczać połowy płacy, a razem z alimentami 60% wynagrodzenia. Niezależnie od tych potrąceń, kary pieniężne ze wspominanego art. 108 K. p. można pobrać w wysokości jednodniowego wynagrodzenia za przewinienie, przy czym nie mogą one przewyższać 1/10 części poborów po dokonaniu potrąceń.

W 2020 r. wynagrodzenie stanowiące podstawę do wyliczenia kwot wolnych od potrąceń dla pracownika pełnoetatowego wynosi 2.600 zł brutto, z odpowiednim wynagrodzeniem netto (na rękę):

Kwoty te ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu do wymiaru czasu pracy.

Potrąceń z pensji pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, wynagrodzenie za okres choroby, odprawa emerytalna oraz nagroda jubileuszowa podlegają ochronie przed potrąceniami jak wynagrodzenie za pracę. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe roczne wynagrodzenie oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji za zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.

Należności inne niż uprzednio omówione mogą zostać potrącane z należności pracownika wyłącznie za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Są to tzw. dobrowolne potrącenia za pracę. Mogą one dotyczyć zapłaty składek na rzecz dobrowolnych ubezpieczeń, spłaty pożyczki z kasy zapomogowo-pożyczkowej lub zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub zwrotu części opłat za korzystanie z kart sportowych. Pracownik w każdej chwili może wycofać zgodę na dokonywanie dobrowolnych potrąceń. Do tych umniejszeń również znajdują zastosowanie przepisy o kwocie wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, co obrazuje wykaz w tabeli powyżej.