Dobrostan pracownika cz.2

Dobrostan pracownika cz.2 czyli co powinien wiedzieć pracodawca o zmianach w kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023

26 kwietnia 2023 zaczęły obowiązywać znaczące zmiany przepisów Kodeksu pracy. Przyczyną wprowadzonych zmian są dwie dyrektywy unijne, które mają gwarantować dobrostan pracownika tj. harmonię pomiędzy życiem zawodowym, a życiem prywatnym (z ang. well-being / work-life balance). 

Po pierwszej części artykułu „Dobrostan pracownika cz.1 – co powinien wiedzieć pracodawca o zmianach w Kodeksie pracy od 26 kwietnia 2023?”, prezentujemy drugą część artykułu poświęconemu wprowadzonym przepisom regulującym równowagę pomiędzy życiem prywatnym, a zawodowym czyli szeroko pojęty dobrostan pracownika i jego rodziny.

Zmiany w urlopach dla rodziców

  • Zmiana sposoby wnioskowania – zamiast wniosków w formie pisemnej wnioski w postaci papierowej lub elektronicznej (dotyczy wniosku o rezygnację z korzystania z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę na podstawie  180 par. 4i 6 k.p. oraz o udzielanie części urlopu macierzyńskiego pracownikowi – ojcu albo innemu członkowi najbliższej rodziny w przypadkach określonych w art.  180 par. 4 pkt 1, par. 5, par. 6 pkt 1 i par. 7, par. 10 pkt 1 i par. 11–13 i 15 k.p., wniosku o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, o urlop rodzicielski lub jego część,  o łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą; o urlop ojcowski; o urlop wychowawczy, wycofania wniosku o ten urlop, wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego;
  • Urlop ojcowski – pracownik – ojciec wychowujący dziecko będzie mieć prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do dwóch tygodni, nie dłużej jednak niż do:
  •      ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia (dotychczas do ukończenia 24 miesiąca życia) albo
  •      upływu 12 miesięcy (dotychczas do upływu 24 miesięcy) od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.
  • Urlop rodzicielski

– uchylenie art. 179(1) k.p. stanowiącego podstawę składania tzw. długiego wniosku o urlop rodzicielski w ciągu 21 dni po porodzie;

– rezygnacja z ograniczenia możliwości wykorzystywania urlopu rodzicielskiego do tych przypadków, w których wykorzystany został urlop macierzyński;

–  urlop rodzicielski ojca dziecka nie będzie uzależniony od tego, czy w chwili porodu matka dziecka pozostawała w zatrudnieniu lub ubezpieczeniu chorobowym;

– wprowadzenie nieprzenaszalnej na drugiego z rodziców 9-tygodniowej części urlopu (wydłużeniu urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni);

– zmiana maksymalnego wymiaru urlopu w związku z łączeniem go z pracą,

– ustalenie wyższych wymiarów urlopu rodzicielskiego dla rodziców dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”  (65 i 67 tygodni);

– znaczne zmiany w zakresie wnioskowania o urlop i jego części.

Ochrona przed zwolnieniem

– W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:

  • prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
  • wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy;

– W przypadku złożenia przez pracownika wniosku wcześniej niż w terminach określonych w art. 180 par. 9 k.p., art. 182(1d) par. 1 k..p. lub w art. 182(3) par. 2 k.p. zakazy te zaczynają  obowiązywać na:

  • 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
  • 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części;
  • 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części;

– ochroną powyższą objęto zatrudnienie na okres próbny niezależnie od okresu, na który zawarta jest umowa.

Elastyczna organizacja pracy

– Elastyczna organizacja pracy obejmuje: pracę zdalną, przerywany system czasu pracy, system pracy weekendowej, system skróconego tygodnia pracy, ruchome (zmienne) rozkłady czasu pracy z art. 140(1) k.p., indywidualne rozkłady czasu pracy, obniżenie wymiaru czasu pracy;

– Do złożenia wniosku o elastyczną organizację pracy uprawniony jest pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 8. roku życia;

– Wniosek składany jest  postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy;

 Pracodawca rozpatruje wniosek, biorąc pod uwagę: potrzeby pracownika, termin oraz przyczynę konieczności korzystania z elastycznej organizacji pracy, potrzeby i możliwości pracodawcy, w tym konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika;

– Pracodawca jest obowiązany poinformować pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej o uwzględnieniu wniosku albo o przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku, albo o innym możliwym terminie zastosowania elastycznej organizacji pracy niż wskazany we wniosku, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

Podstawa prawna:

Przeczytaj także:

Zmiany w Kodeksie pracy - praca zdalna od 2023
Czytaj artykuł: „Praca zdalna od 2023 – czyli co powinien wiedzieć pracodawca o zmianach w Kodeksie pracy od 7 kwietnia?”

Kontrola trzeźwości pracowników
Czytaj artykuł: „Kontrola trzeźwości – co powinien wiedzieć pracodawca o zmianach w Kodeksie pracy od 21 lutego?”
 

Źródło: Wolters Kluwer